DJEVOJKA IZ VLAKA Inteligentni triler fine noir atmosfere kritika je pregazila

Posljednjih godina, književno je tržište obilježio niz romana koji spajaju kriminalistički žanr, naglašenu konceptualnu dosjetku, poigravanje pozicijom nepouzdanog pripovjedača, te izrazita feministička tematika. Najbolji primjeri takvog feminističkog “high concept noira” su vjerojatno romani Gillian Flynn “Oštri predmeti” i “Nestala”, no u taj bi se krug jednako mogla uvrstiti i “Farma” Toma Roba Smitha, ili “Before I Go to Sleep“ S. J. Watsona. Dio tog trenda je i roman “Djevojka iz vlaka” autorice podrijetlom iz Rodezije Paule Hawkins. Taj triler koji je 2015. trinaest tjedana bio na čelu top liste NYT ima mnoge tipske karakteristike novog feminističkog noira.

Riječ je o krimiću koji počiva na perspektivi triju pripovjedačica, a najvažnija od njih nepouzdana je alkoholičarka osumnjičena za umorstvo. Roman je svojevrsni “high concept” s jakom završnom dosjetkom. Istodobno, on kao da katalogizira frustracije žene iz zapadne srednje klase: od društvenog diktata heteroseksualnog braka, preko neplodnosti i preljuba, do alkoholizma.

Junakinja romana (i filma) je Rachel, sredovječna alkoholičarka koju je muž ostavio i s drugom ženom ima dijete. Rachel svaki dan putuje vlakom iz predgrađa u centar. Vlak prolazi pokraj kuće u kojoj njen bivši živi s novom ženom Annom i djetetom. Prolazeći svaki dan vlakom, Rachel počinje uočavati život para koji živi dvije kuće dalje u istoj ulici. Par se - naizgled - doima perfektno sretnim. Ali, jednog dana Nepoznatu Nju spazi u zagrljaju drugog muškarca. Dan poslije, neznanka (Megan) nestaje, a Rachel postaje osumnjičena.

Nakon što je roman skršio knjižarske blagajne, samo je bilo pitanje vremena kad će stići i holivudska adaptacija. No, s tom adaptacijom kao da od početka stvari nisu krenule kako treba. Britance je ozlojedilo kad su doznali da je filmska verzija romana maknuta iz Londona u prigradski New York. Nadalje, dok su Stieg Larsson i Gillian Flynn imali privilegij da se njihovih romana lati majstor kao David Fincher, “Djevojke iz vlaka” kao režiser se prihvatio Tate Taylor, režiser hrapave i neuvjerljive kostimirane drame “Help”.

Kad se film konačno pojavio u kinima, reakcije su bile podjednako ledene. Film se doduše gledao solidno (ali ne izuzetno), no kritika ga je pregazila. Mislim da su te pokude pretjerane. Onom tko je čitao roman film neće produbiti iskustvo, niti dodati išta novo. No, onima koji su knjigu preskočili, film se može preporučiti. Riječ je o inteligentnom i tek mrvicu prekonstruiranom trileru koji ima finu, elegičnu noir atmosferu, te zanimljiv glavni lik.

Dok su Ann (Rebecca Ferguson) i Megan (Haley Bennett) u filmu kao likovi prilično neisprofilirane, lik Rachel u izvedbi Emily Blunt doista “pojede” film, a scene njenih pijanih izljeva zloće vjerojatno su i najbolji dio filma. Komplicirani zaplet Taylor gradi pregledno i smireno, a kontrolu izgubi tek u završnici kad traljavo odradi dva ključna pripovjedna čvorišta: fleš bek na dan nestanka i svladavanje ubojice. Obje ključne scene - iskreno - mogle su se izvesti elegantnije. Na izvornim britanskim lokacijama i u rukama režisera poput Finchera, “Djevojka iz vlaka” mogla je biti bolji film. No - i ovako je riječ o akademski urednoj, filološki točnoj adaptaciji koja “živi” od kvalitete vlastite književne sirovine.